Deel 1 – Onzekerheid over de toekomst

Slechts drie procent van de bedrijven slaagt erin een nieuwe strategie te realiseren. Dit extreem lage percentage doet vermoeden dat het onderwerp strategie een heikel struikelblok is voor menig organisatie. Niet alleen het implementeren van een nieuwe strategie blijkt lastig, ook het komen tot een nieuwe strategie verloopt niet altijd even vlekkeloos. Als je naar de voorkant van het strategieproces kijkt, blijkt onzekerheid over de toekomst de grootste belemmering te zijn om tot een nieuwe strategie te komen. Nu veranderingen in de maatschappij zich op een steeds hoger tempo opvolgen, is het begrijpelijk dat het voor organisaties steeds lastiger wordt om zich een beeld te vormen van de toekomst en daar ook naar te handelen. In dit kader is het goed om te realiseren dat bedrijven tegenwoordig gemiddeld vijftien tot achtien jaar bestaan. Alleen innovatieve organisaties die in staat zijn om zichzelf steeds opnieuw uit te vinden, overleven in het huidige tijdperk. Opmerkelijk is dat innovatieve organisaties wereldwijd  grofweg gezegd over de volgende drie kenmerken beschikken: 1. Er worden rationele beslissingen genomen, 2. er wordt goed gecommuniceerd en 3. men gaat over tot actie. Onzekerheid over de toekomst is dus geen reden om niet tot actie over te gaan. Hoe dan wel met die onzekere toekomst om te gaan?

Scenarioplanning

Scenarioplanning is een tool dat zich bij uitstek leent om in te zetten in onzekere tijden. Handig is het om te identificeren met welke mate van onzekerheid je te maken hebt: Zijn er meerdere mogelijke uitkomsten of is de toekomst volslagen onduidelijk?

In het eerste geval begin je met het scheppen van een kader: wat wil je bereiken en binnen welke tijd? Daarna ga je over tot het verzamelen van informatie die als input kan dienen voor de verschillende scenario’s.  Een nuttig hulpmiddel hierbij is de PEST-analyse. PEST staat voor: Politieke, Economische, Sociaal-culturele en Technologische factoren die van belang zouden kunnen zijn voor de verschillende scenario’s. Kies uit de meerdere uitkomsten die mogelijk zijn, de meest onzekere en ontwerp daar verschillende scenario’s voor variërend van goed, matig tot slecht. Richt vervolgens de organisatie zo in dat flexibel en snel kan worden ingespeeld om de mogelijke scenario’s.

Als de toekomst volslagen onduidelijk is, moet je zelf een referentiekader creëren om mee aan de slag te gaan. Ook hier begin je met de vraag wat je wilt bereiken en wanneer. Vervolgens kijk je naar wat ervoor nodig is om de gewenste eindtoestand te bereiken. Aansluiting kan je hierbij vinden bij analoge processen die zich in het verleden hebben voorgedaan bij andere organisaties en de verschillende scenario’s die op die processen van toepassing zijn geweest. Cruciaal hierbij is het herkennen van kansen en daar snel op inspringen. Dit vergt een permanente staat van alertheid van organisaties en goede in- en externe communicatie- en informatiestromen.

Aanpassen of creëren nieuwe kansen?

Tot slot kan worden opgemerkt, dat onzekerheid ook kansen biedt. De vraag die organisaties zich moeten stellen, is de volgende: gaan wij ons aanpassen aan de omstandigheden of creëren wij nieuwe kansen? Wat je ook kiest, het begint met in actie komen!